Τετάρτη 29 Ιουνίου 2016

Μια θύμηση του Τροφωνίου Μαντείου

 Ο Τροφώνιος ήταν γιοςτου Απόλλωνα και αδερφός του Ασκληιού,με τον οποίο έμοιαζε πολύ. Ο Παυσανίας αναφέρει πως μέσα στο ναό του Τροφωνίου ,σ'ένα άγαλμα του Πραξιτέλη ,ήταν αδύνατον να διακρίνει κανείς ποιός πραγματικά εικονιζόταν. 
Ο περιηγητής Παυσανίας μας πληροφορεί πως το μαντείο-άδυτο του Τροφωνίου ήταν ένα χάσμα γης,κατασκευασμένο με τέχνη και αρμονία. Συνεπώς δεν είχε μια φυσική αλλά μια πλήρως μελετημένη μορφή.Σημαντικό ρόλο στο δρώμενο της κατάβασης στο άδυτο του μαντείου,επιτελούσαν οι δύο πηγές της Λήθης και της Μνηοσύνης.
 Εκεί,στην όμορφη και ειδυλλιακή Λειβαδιά ,το μαντείο του τοπικού ήρωα-θεού Τροφωνίου ήταν γνωστό σε όλη την διάρκεια του αρχαίου κόσμου.
Στην κορυφή ενός γήλοφου που σήμερα ονομάζεται Προφήτης Ηλίας ,υπήρχε το ιερό του Τριφωνίου και δίπλα ναός του Δία. Οι σχολιαστές θεωρούν πως εκεί βρίσκεται και το μαντείο-άδυτο,το οποίο ήταν ο τάφος-μνήμα του Τροφώνιου..Εξάλλου κανένα μαντείο που έδινε γνήσιους χρησμούς δεν λειτουργούσε μακριά από τάφο.( Στους Δελφούς,κάτω από το άδυτο όπου η Πυθία έδινε τους χρησμούς της  ,υπήρχε τάφος του Διονύσου.)
 Εκείνος που σκόπυε να επισκεφθεί τον Τροφώνιο,οδηγούνταν αρχικά στα κρύα νερά του ποταμού της Έρκυνας-έίχε εξακριωθεί πως όσο πιο παγωμένα ήταν τα νερά ενός ποταμού,τόσο αποτελεσματικότερα επιδρούσαν στην ανθρώπινη υγεία. Μετά το λουτρό τον πήγαιναν στις δύο πηγές,της Λήθης και της Μνημοσύνης,στις απόκοσμες πηγές με το μυθικό νερό.Ο μυούμενος έπινε από το νερό της Λήθης για ν'απαλλαγεί από τις βασανιστικές σκέψεις που τον βάραιναν. Η Λήθη αναιρούσε τα λάθη.Αυτό ήταν απαραίτητο πριν από την Κατάβαση,καθώς ο άνθρωπος έπρεπ μα είναι καθαρός ώστε να πετύχει την συναναστροφή με την θεότητα, Το αξιοθαύμαστο είναι πως σήμερα η επιστήμη έχει αποδείξει όυι το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της περιοχής εκεί οδηγούσε πρακτικά στην εξαλειψη βασαβιστικών εγκεφαλικών συνάψεων.
Μετά την κατάβαση ,κατά την επάνοδό του,ο μυούμενος έπινε από το νερό της Μνημοσύνης για να θμηθεί όσα βίωσε και άκουσε,ώστε να ερμηνευθούν από τους μάντεις-εφόσον τα λόγια του χρησμού ήταν ακατάληπτα για τον άνθρωπο που τα άκουγε,
 Οι άνθρωποι του αρχαίου κόσμου είχαν ουσιαστική σχέση με το Μαντείο και συμβουλευόταν τελετουργικά με εσωτερική αναζήτηση τον θεό για τα θέματα της ζωής και του τόπου τους.




Παρασκευή 17 Ιουνίου 2016

Η προσπάθεια ενός Μεσσήνιου ''Δορυφόρου'' να ολοκληρώσει την Ιδέα του...

  Ο "Δορυφόρος'' του Πολυκλείτου υπήρξε όπως φαίνεται ένα θέμα πολυαγαπημένο.Γι' αυτό τ'αντίγραφα που δημιουργήθηκαν κατά την ρωμαϊκή περίοδο ήταν πολλά. Περίπου 30 από αυτά που έχουν  σωθεί είναι γνωστα σήμερα.Άλλα είναι πλήρη και άλλα ελλιπή. Όλα όμως έχουν το ίδιο δυνατό χτυποκάρδι για την τελειότητα και την αρμονία.
 Το 1995 βρέθηκε στην περιοχή του Γυμνασίου της αρχαίας Μεσσήνης ένα ακόμη αγαλματένιο αντίγραφο .¨Επειτα από λεπτομερή εξέταση της επεξεργασίας του κορμού,διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για ένα αντίγραφο υψηλής ποιότητας. Το μέγεθός του αγάλματος,που είναι μεγαλύτερο από το φυσικό,καθώς και η γυμνότητά του,μαρτυρούν πως πρόκειται μάλλον για κάποιον ημίθεο ή ήρωα νικητή.- Ο ''Δορυφόρος '' της Μεσσήνης είναι πιθανόν να απεικονίζει τον Θησέα,ο οποίος σχετίζεται άμεσα με τους εφήβους του Γυμνασίου.Ο Παυσανίας μας πληροφορεί για την παρουσία του Αθηναίου ήρωα εκεί.


   Όταν το Γυμνάσιο της Μεσσήνης εγκαταλείφθηκε, το άγαλμα έπεσε από το βάθρο του και άρχισε να καταχώνεται από φυσικά αίτια.
 Είναι απαραίτητο-και για λόγους προσωπικής μου συνείδησης - να προστεθεί οτι το κεφάλι είναι πρόσθετο γύψινο εκμαγείο από μαρμάρινο αντίγραφο  Δορυφόρου που βρίσκεται στο Kassel της Γερμανίας και ταιριάζει απόλυτα με τον κορμό του Δορυφόρου της Μεσσήνης.




---αγγελική---

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2016

Ο πανέμορφος Μεσσήνιος Ερμής...

  Ο χώρος της αρχαίας Μεσσήνης έχει αποδειχτεί γεμάτος με εκπλήξεις. Συνεχώς  έρχονται νέα ευρήματα  στο φως του μεσσηνιακού ήλιου. Το Μουσείο σε λίγο δεν θα διαθέτει αρκετό χώρο για να τα εκθέσει .Βέβαια, αρκετά απ'αυτά αποκαθίστανται στο φυσικό τους τοπίο κι αυτό είναι ένα ωραίο ζητούμενο γενικά, όπου υπάρχει η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί.
 Το 1996 βρέθηκε στον χώρο της δυτικής στοάς του Γυμνασίου ένας υπέροχος Ερμής,μαζί με το βάθρο του-συνολικά ξεπερνά τα 2 μέτρα!

Το όμορφο άγαλμα βρίσκεται σήμερα σήμερα απέναντι από την είσοδο του μουσείου, λιτό και μεγαλειώδες μέσα στην θεϊκή γυμνότητά του.Από τον αριστερό του ώμο πέφτει η χλαμύδα του σχηματίζοντας πυκνές περίτεχνες πτυχώσεις.
Είναι ένα αντίγραφο του 1ου αι.π.Χ, που διατηρείται σε εκπληκτική κατάσταση. Το πρωτότυπο ήταν χάλκινο και ανάγεται στον 4o π.Χ. Επειδή ο χώρος του Γυμνασίου όπου ανασκάφηκε περιείχε ταφικά μνημεία ,θεωρούμε σήμερα πως το έργο δεν είχε λατρευτικό αλλά ταφικό χαρακτήρα.Συνεπώς η εικόνα του θεού είχε ταυτιστεί με κάποιον νεκρό  Μεσσήνιο ήρωα .
 Η κίνηση η αρμονία και η ισορροπία που διαπερνά το σώμα του αγάλματος μας οδηγεί στην υπόθεση πως ο δημιουργός του πρωτότυπου έργου ανήκε στην σχολή του περίφημου Πολύκλειτου.

  ---αγγελική---

Σάββατο 11 Ιουνίου 2016

Η Αρχαία Μεσσήνη στο Φως..


 Το 370 π.Χ. ο Θηβαίος βασιλιάς Επαμεινώνδας απελευθέρωσε την Μεσσηνία από την σπαρτιατική κυριαρχία και επέλεξε να χτίσει την πρωτεύουσα των ελεύθερων Μεσσηνίων στους πρόποδες του όρους Ιθώμη. Η επιλογή της θέσης αυτής έγινε με υπόδειξη ιερέων και μάντεων. Η μυθική βασίλισσα Μεσσήνη,κόρη του βασιλιά του Άργους Τρίοπα  θα έδινε το όνομά της στην πόλη.  Κήρυκες στάλθηκαν από τους Θηβαίους παντού όπου υπήρχαν Μεσσήνιοι φυγάδες για να τους καλέσουν πίσω στην πατρίδα τους. Έγιναν θυσίες προς τους τοπικούς θεούς και ήρωες   και στην συνέχεια ξεκίνησε το χτίσιμο των τειχών υπό την συνοδεία βοιωτικών και αργίτικων αυλών.
 Το τείχος ήταν πολύ μεγάλο,είχε μήκος 9 χιλιόμετρα και ξεχώριζε γιατί ήταν λίθινο ενώ οι κατασκευές που συνηθίζονταν ήταν πλίνθινες .Είχε δύο μνημειακές πύλες,την Αρκαδική και την Λακωνική. Σ'αυτό είχαν ενσωματωθεί και πύργοι λίθινοι  που χρησίμευαν ως παρατηρητήρια.


 Η συστηματική ανασκαφή άρχισε το 1895 στην περιοχή από την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία.Αναδείχτηκαν τα κυριότερα δημόσια οικοδομήματα της αρχαίας αγοράς και ήρθε στο φως το μεγαλύτερο μέρος του οικοδομικού συγκροτήματος του Ασκληπιείου. Από το 1896 έχει ανατεθεί στον καθηγητή Πέτρο Θέμελη η διεύθυνση των ανασκαφών στην Αρχαία Μεσσήνη, ο οποίος ασχολείται εντατικά με τις εργασίες αναστήλωσης και στερέωσης . Σήμερα έχουν έθει στο φως όλα τα δημόσια ιερά,τα οποία περιέγραφε ο Παυσανίας όταν επισκέφτηκε την περιοχή γύρω στο 155 μ.Χ.
 Προσθέτω  χαρακτηριστικές εικόνες~

  Το Ασκληπιείο:
Θέατρο:
Ιερό Ισιδος και Σαράπιδος
Κρήνη Αρσινόη:
Δυτική πλευρά της αγοράς που αναστηλώνεται:
το στάδιο:
και το γυμνάσιο:


Στην αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται σήμερα ένα απλό διώροφο μουσείο.Στο ισόγειο υπάρχουν αποθηκευτικοί χώροι και στον όροφο υπάρχουν τρεις αίθουσες έκθεσης και εξώστης,
Συνεχώς ανακαλύπτονται νέα μέλη και αρχιτεκτονικά βάθρα που στεγάζονται στο αίθριο και στο υπόστεγο του κτιρίου.Καθώς η περιοχή αναδεικνύεται ταχύτατα οι χώροι που απαιτούνται είναι μεγαλύτεροι..



Τετάρτη 1 Ιουνίου 2016

Η Ακρόπολη των Μυκηνών

 Στο βορειοανατολικό άκρο της Αργολικής πεδιάδας,σε οχυρή θέση πάνω σ'έναν λόφο ύψους 278 μέτρων,είχε χτιστεί η ονειρεμένη ακρόπολη των Μυκηνών.Την περιβάλλουν ισχυρά τείχη που το μήκος τους αγγίζει τα 900 μέτρα.Αυτά είχαν κατασκευαστεί σύμφωνα με το κυκλώπειο σύστημα.Η οχύρωση της Ακρόπολης ξεκίνησε το 1350 π.Χ.,επεκτάθηκε το 1250 π.Χ.και πήρε την σημερινή μορφή λίγο πριν από το 1200 π.Χ.
 Η κύρια είσοδος της Ακρόπολης βρίσκεται στ'ανατολικά και είναι η γνωστή Πύλη των Λεόντων. Το άνοιγμα της Πύλης είιναι περίπου τρία μέτρα. Το μονολιθικό ανώφλι της έχει βάρος που φτάνει τους είκοσι τόνους! Πάνω από αυτό βρίσκεται το πασίγνωστο ανάγλυφο των δύο λεόντων,οι οποίοι πατούν σε βωμό και είναι τοποθετημένοι εκατέρωθεν ενός κίονα.Αυτοί ήταν οι προστάτες του ανακτόρου το Μυκηναίου ηγεμόνα.
 Η πύλη έκλεινε μάλλον με ξύλινη πόρτα,η οποία είχε χάλκινη επένδυση. Δεξιά καθώς έμπαινε κανείς βρισκόταν μια σιταποθήκη και, ακριβώς μετά ,ένας ταφικός κύκλος .Πρόκειται για ένα νεκροταφεό λακκοειδών τάφων που χρονολογούνται από το 1600-1500π.Χ.. Είναι τάφοι ηγεμόνων των Μηκυνών που ανέσκαψε το 1876 ο Ερρίκος Σλήμαν.Εκεί ήρθαν στο φως πολύτιμα σκεύη,όπλα και κοσμήματα. Οι Μυκηναίοι ήθελαν να τιμήσουν τους ηγεμόνες τους.Γι'αυτό διατήρησαν τον χώρο του νεκροταφείου,τον οποίο περιέβαλαν με ένα προτοίχισμα (θωράκιο) από οριζόντιες πλάκες. Αποτελεί το μοναδικό νεκροταφείο που έχει βρεθεί εντός των τειχών.
 Η νότια πλευρα περιελάμβανε πολλά οικήματα,κατοικίες αξιωματούχων και θρησκευτικά κτίρια.
Ανεβαίνοντας στην κορυφή βρισκόταν το ανάκτορο που η κύρια είσοδός του βρισκόταν βόρεια.Διαπερνώντας το τετράγωνο πρόπυλο και τον διάδρομο με τους κίονες,έβγαινε κανείς στην κεντρική αυλή του ανακτόρου.
 Στο ανατολικό άκρο της αυλής βρισκόταν το μέγαρο-η έδρα του ηγεμόνα. Αποτελούνταν από την αίθουσα,δηλαδή μια στοά ανοιχτή προς την αυλή ,με δύο ξύλινους κίονεςσε λίθινη βάση.Αυτή η στοά οδηγούσε μέσα από μια μονόφυλλη πόρτα στον πρόδομο. Στον πρόδομο οι τοίχοι ήταν ζωγραφισμένοι και στο πίσω μέρος ανοιγόταν πλατιά είσοδος προς τον δόμο που ήταν το κύριο δωμάτιο του μεγάρου.
 Στο κέντρο του δόμου βρισκόταν η πύλινη εστία,με διάμετρο 3,4μ.Είχε ζωγραφιστή διακόσμηση.
Γύρω από αυτήν υπήρχαν τέσσερις ξύλινοι κίονες σε λίθινες βάσεις,οι οποίοι στήριζαν την οροφή που έφερε ένα στεγασμένο άνοιγμα ωστε να φεύγει ο καπνός.
 Ο θρόνος βρισκόταν  στην νότια πλευρά του δόμου.-Οι τοίχοι ήταν διακοσμημένοι μεσκηνές από άρματα , πολεμιστές και σκηνές πολιορκίας.Ήταν προφανώς οι αναμνήσεις από πολεμικά κατορθώματα των Μυκηναίων ηγεμόνων.
 Ανατολικά μέσα στην ακρόπολη βρισκόταν τα ανακτορικά εργαστήρια. Εκεί,οι τεχνίτες του ανακτόρου κατασκεύαζαν για τους ηγεμόνες τους κοσμήματα ,μικροαντικείμενα και όπλα -όλα από πολύτιμα υλικά.
 Διπλα στα εργαστήρια βρισκόταν η εντυπωσιακή οικία των κιόνων.Πιθανόν επρόκειτο για οικία αξιωματούχου.Αυτή διέθετε περίστυλη αυλή και μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους στα κατώγια.
 Η δεύτερη είσοδος του ανκτόρου βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της αυλής, δίπλα στην αίθουσα που χρησίμευε ως ξενώνας και είχε την μορφή μνμειακού στεγασμένου κλιμακοστασίου σε δύο επίπεδα.Από εδώ ξεκινούσε πομπική οδός προς την νότια πλευρά της Ακρόπολης ,και συγκεκριμένα προς το θρησκευτικό κέντρο των Μυκηνών.Το θρησκευτικό κέντρο απότελούνταν από μια σειρά ιερών,χτισμένων γύρω από αυλές με βωμούς.
 Το βοειανατολικό άκρο της ακρόπλης ήταν το τελευταίο που χτίστηκε στα τέλη του 13ου π.Χ. αιώνα.Ο βασικότερος λόγος ήταν η ανάγκη πρόσβασης σε αποθέματα νερού μέσα από την ακρόπολη.Από το εσωτερικό του τείχους ανοιγόταν πύλη με υπόγεια δίοδο με σκαλοπάτια,που κατέληγε σε υπόγεια δεξαμενή, όπου υπόγειο υδραγωγείο μετέφερε νερό από την Περσεία κρήνη .
Η πρόσβαση σε νερό ήταν αναγκαία σε περίπτωση πολιορκίας.
Στο βόρειο άκρο της Ακρόπολης βρίσκεται η δεύτερη πύλη των Μυκηνών,η βόρια πύλη-όπως επίσης και δύο ακόμα μικρότερς έξοδοι που είχαν ανοιχτεί στο τείχος.
 Τα ισχυρά τείχη της Ακρόπολης των Μυκηνών,την προστάτευσαν μέχρι τις αρχές του 11 αι.,οπότε επήλθε η ολοκληρωτική καταστροφή της.