Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2016

Ο Ελύτης της πιο μεταφυσικής αισθητικής...

"Μπροστά στη ράχη της Σέριφος, όταν ανεβαίνει ο ήλιος ,τα πυροβόλα όλων των μεγάλων κοσμοθεωριών παθαίνουν αφλογιστία ''






''η μόνη ηθική δεν είναι παρά  μια συνεχής αναγωγή στο πιο απλουστευτικό είναι μας.''


''Είναι λοιπόν αλήθεια ότι το φως συμβαίνει ν'αναπηδά από την ύστατη ένταση του μαύρου;''


''Το φιλί που δεν εξελίχθηκε ουδέ κατ'ελάχιστον  από καταβαλής κόσμου ,τυχαίνει να είναι το πιο καινούργιο και αμεταχείριστο πράγμα που διαθέτουμε.''


''Σίγουρα κάποια ιστορία ερωτική με διαστάσεις θεϊκές θα προηγήθηκε από τους τεκτονικούς παλμούς και τις ανακατατάξεις των υδάτων όταν γεννήθηκε το ελληνικό αρχιπέλαγος.''



''Αυτό το φως,αυτές οι συστάδες νησιών,τι είναι; Ονειρευόμαστε;''


''Η μαγεία έχει τον τρόπο της. Ακόμα και πάνω απ'τα τείχη της επιστήμης ξέρει κάποτε ν'ανοίγει μια πόρτα για ν'ανασάνουμε''


''αρκεί να'μαστε δεκτικοί-και στο πνεύμα...''


''Η διάταξη των μορφών,η οικονομία,η ευγραμμία,ως και στις πλέον ασήμαντες πτυχώσεις ενός χιτώνα ,υπάγορεύουν μια στάση απέναντι στο προσωπικό δράμα πιο σύμφωνη με το ήθος που έχει διαμορφώσει ένας πολιτισμός,βασισμένος πάνω απ'όλα ,στην αξιοπρέπεια''



''Μια πτυχή της ιδιωτικής στιγμής μας ,επειδή ακριβώς για τους άλλους δεν σημαίνει τίποτα,
αποχτά την δύναμη της μοναδικότητας''


''ΤΙΜΑΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΩ, ΚΤΕΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΗΓΗΣΩ, ΑΜΥΝΟΚΛΕΙΑ, ΜΝΗΣΑΡΕΤΗ, ΜΥΝΝΩ,τι μυστήριο ! Αυτά τα κεφαλαία επάνω στην πέτρα,χωρίς καμιάν άλλη μνεία,κανένα σχόλιο,μας εντοπίζουν. Δημιουργούν την γαλήνη μιας σκιάς μεσα στο εκτυφλωτικό φως του θανάτου''


''Μια κόρη ,τόσο νέα,τόσον ωραία,δεν μπορεί,
κάπου θα εξακολουθεί να φτιάχνει τα μαλλιά της ,γι'αυτό μυρίζει ο αέρας και τα σεντόνια μας,όταν ξυπνούμε είναι αναστατωμένα''



''Η ευγένεια,όταν γίνεται κοινό κτήμα,τρισμεγεθύνεται .
Και τότε ζητά την αναγωγή της στο ελάχιστο''


''Λησμονούμε ότι για μερικούς ανθρώπους η συγγραφή δεν είναι φιλοδοξία,είναι υψηλή αποστολή''


''Μιλώ πέραν από την ανάγκη και πάνω από την ανισότητα των πεπρωμένων'' 


''Η χώρα της αθωότητας χρειάζεται να 'σαι τέλεια αφοπλισμένος για να προχωρήσεις μέσα της. Είναι τόσο αραιός ο αιθέρας εκεί ,που καμιά κοσμοθεωρία δεν αντέχει ,καμιά σοφία δεν έχει πέραση. Μαργαρίτες από σταλαγματιές λάμπουνε πάνω στο δέρμα των ανθρώπων που επέτυχαν να'ναι άνθρωποι και μόνον''


''Άν κανένας δεν ανεβαίνει στον Όλυμπο δεν σημαίνει πως ο Όλυμπος παύει να υπάρχει'



''Ένας άνθρωπος που κραυγάζει από τον πόνο δεν κάνει-δεν προφταίνει να κάνει-αισθητική΄''




'' Ένα ψήλωμα νοητό,που θα χρειαστεί να το ξανανεβούμε για να εκτιμήσουμε σωστά τις διαστάσεις των πραγμάτων γύρω μας''



''Από την στιγμή που τ'αποτέλεσμα μιλάει,ο δημιουργός του παύει να έχει την αποκλειστική ευθύνη.''



''Μια μικρούτσικη ελπίδα ετοιμάζεται ν'αποσπαστεί από την οργή των λαών,όπως από τον μεταξοσκώληκα η πεταλούδα''


''Κάτι πέραν από το προμελετημένο,που όχο μόνον δεν ενοχλεί,αλλά φέρνει τα πράγματα πιο κείθε απ΄την κακομοιριά και πιο δωθε από την πολυτέλεια,στο σωστό ανθρώπινο μέτρο''


''Ένα φωσάκι σαν αυτό που συντηρούν οι άγνωστες δυνάμεις μέσα στον ορυμαγδό της ανθρωπότητας για να τη σώζουν απ'την καταστροφή της''


'' Υπάρχουν πολλοί τρόποι να σηκώνει κανείς τις αντιξοότητες .Και πάνω απ'όλους,η αξιοπρέπεια''
---από τον Ελύτη μας....


Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016

Μια αίσθηση από το άρωμα της πλατωνικής αύρας-

 Τις ιδέες του για τον τρόπο με τον οποίο  έπρεπε να οργανωθεί μια  πολιτεία ώστε να είναι δίκαιη, ευτυχισμένη και αποτελεσματική σίγουρα  τις είχε αποτυπώσει ο Πλάτωνας στην ανοικοδόμηση και τον σχεδιασμό της λειτουργίας της Ακαδημίας του,την οποία ίδρυσε στην Αθήνα το 387 π.Χ.,μετά το πρώτο περιπετειώδες και απογοητευτικό ταξίδι του στην Σικελία.Γι'αυτό και δεν θα έπρεπε να προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι αναγνωρίζεται ως  το πρώτο οργανωμένο πανεπιστήμιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Επιπλέον ήταν και το μακροβιότερο. Για 913 χρόνια διδάχτηκαν σ'αυτήν οι επιστήμες. -Αξίζει να επισημανθεί πως εκεί η Αστρονομία για πρώτη φορά μετατράπηκε σε πλήρες μαθηματικό σύστημα.- Η δομή των σημερινών Πανεπιστημίων συνδέεται με την Ακαδημία του Πλάτωνα. Οπότε σε αυτήν οφείλουν και την ύπαρξή τους. Από εκείνη την σχολή -23 αιώνες πριν  - αιματοδοτήθηκε η δυτική κουλτούρα και διανόηση. Υποψιάζομαι συνεπώς πως και οπουδήποτε αλλού εάν θα του επιτρεπόταν να εφαρμόσει ο Πλάτωνας τις υπέρτατες γνώμες και πρακτικές του  για την σωστή διακυβέρνηση,  τ' αποτελέσματα θα ήταν εξίσου θεαματικά και απαράμιλλα.

 Ο δάσκαλός του ο Κρατύλος, είχε ωθήσει από νωρίς τον Πλάτωνα ν'ασχοληθεί με την φιλοσοφία. Μελέτησε Εμπεδοκλή,Αναξαγόρα και Ηράκλειτο. Και στα 22 του χρόνια συνάντησε εκείνον τον δάσκαλο που καθόρισε το πεπρωμένο και την μοίρα του :τον Σωκράτη. Μαζί συζήτησαν για το Ωραίο,το Καλό,το Αληθινό,την Δικαιοσύνη,την αδικία.
                                

 Ο άδικος θάνατος του Σωκράτη σήμανε την  ανα-γέννηση του Πλάτωνα ως μέγιστου κοινωνικού μεταρρυθμιστή. Πικραμένος από την αγνωμοσύνη των συμπολιτών του το προς τον ύψιστο φιλόσοφο,αναζήτησε παρηγοριά και δύναμη στην διεύρυνση της γνώσης και των οριζόντων της μόρφωσής του. Περιπλανήθηκε στα Μέγαρα,στον Τάραντα της Ιταλίας και στην Σικελία.- Γνώρισε και τους πυθαγόρειους φιλοσόφους στον Τάραντα και επηρεάστηκε μαθαίνοντας από την φιλοσοφία τους.-Αναζητούσε την αλήθεια μέσα από συνεχείς ερωτήσεις και απαντήσεις. Ο δάσκαλός του-τον οποίον ποτέ δεν αμφισβήτησε -του είχε μεταλαμπαδεύσει την αξία του διαλόγου. Εξάλλου και όλο το συγγραφικό του έργο αποτελείται από διαλόγους-ζωντανούς και άμεσους.

 Το έργο του Πλάτωνα Πολιτεία συνδέθηκε άμεσα με τις Συρακούσες .Τρεις φορές προσκλήθηκε εκεί με σκοπό να εφαρμόσει το ιδανικό πολίτευμα που περιέγραψε στο έργο του -από τον τύραννο τον Συρακουσών Διονύσιο και από τον γιο του.
Προσβλήθηκε,προδόθηκε ,φυλακίστηκε ,αιχμαλωτίστηκε  και μίλησε για τους τυράννους και το πολίτευμά τους με τα μελανότερα χρώματα. Είδε κι έζησε από κοντά πόσο είναι μικρόψυχοι, δυστυχισμένοι ,φοβισμένοι και μόνοι. Οι εμπειρίες του απ'αυτά τα ταξίδια ήταν καθοριστικά επίπονες όσο και επιμορφωτικές.
             
Ο Πλάτων δηλώνει στη Πολιτεία πως το ιδεατό είναι εκείνο το πολίτευμα όπου θα κυριαρχούσε το δίκαιο για τον άνθρωπο και δεν θα υπήρχε διαφθορά των εξουσιαστών.
Ως προς την δομή ,τον ενέπνευσε η ιδιαίτερη αντιστοιχία που είχε διακρίνει μεταξύ της ανθρώπινης ψυχής και του πολιτεύματος.Είχε εντοπίσει τρία μέρη : το επιθυμητικόν,το θυμοειδές και το λογιστικόν.
Το  επιθυμιτικόν αντιπροσώπευε τις σωματικές επιθυμίες,το θυμοειδές σχετιζόταν με την ανάγκη για ανδρεία,δόξα και τιμές και το λογιστικόν με τις λειτουργίες του νου.
Τα ανάλογα μέρη στο πολίτευμα ήταν οι τρείς ομάδες: των παραγωγών (που συνδέονταν με την οικονομία) -των φυλάκων (που ήταν υπέυθυνοι για τον πόλεμο ή την ειρήνη ) και -των κυβερνητών (που ήταν προορισμένοι για να διοικούν).
΄Εγραψε χαρακτηριστικά ως μόνο αν μέσα από κάποια ευτυχισμένη σύμπτωση μπορούσαν οι φιλόσοφοι να κυβερνήσουν θα σταματούσε η δυστυχία και η αδικία. Γνώριζε καλά πόσο απέραντα δύσκολο ήταν κάτι τέτοιο. Αλλά πίστευε με όλη του την ψυχή στην αλήθεια του.
Ο αληθινός φιλόσοφος δεν είναι ιδιοτελής και δεν αγαπά την εξουσία. Οπότε αν αναγκαζόταν να κυβερνήσει θα το έκανε από αίσθηση καθήκοντος για το καλό των άλλων.
 Ο Πλάτωνας θεωρούσε  ύψιστο αγαθό την Παιδεία -τα παιδιά μορφώνονταν υποχρεωτικά. Ανάλογα με τις επιδόσεις τους εντάσσονταν σε μια από τις τρεις τάξεις Το ζητούμενο θα ήταν ο κάθε άνθρωπος να κάνει αυτό για το οποίο είχε τις ικανότητες. Έτσι θα ήταν ευτυχισμένος .Οπότε θα ήταν εφικτή η ψυχική ισορροπία και αρμονία . (ανάλογα συμβαίνει και στο άτομο με τα μέρη της ψυχής).
 Πάρα πολλές και προχωρημένες ιδέες είχε για την εποχή του ο μεγάλος Πλάτωνας. που τις κατέθεσε κι αυτές στην πολιτεία του. Θεωρούσε πως οι γυναίκες έπρεπε εξίσου να μορφώνονται και να καταλαμβάνουν ανώτερα αξιώματα. -Ζήτησε από τους Έλληνες να μην υποδουλώνει η μια πόλη την άλλη αλλά να λύνουν με διάλογο τα θέματά τους.-να θεωρούν την Ελλάδα σπίτι τους και τους εαυτούς τους μέλη της ίδιας πολιτιστικής κοινότητας. Πολλές από τις θέσεις του επικρίθηκαν. Μα δεν τον ένοιαζε τον μέγιστο φιλόσοφο η κοινή γνώμη. Το γνώριζε το χρέος του. Υπηρετούσε την Αλήθεια...

--αγγελική--  

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2016

Η ακρόπολη του Γλα- (των ισχυρών Μινύων )

  Δεν ήταν μια ακρόπολη με την έννοια των μυκηναϊκών ακροπόλεων- δηλαδή με ανάκτορο, κατοικίες ,αποθήκες ,ιερά και εργαστήρια.΄Ηταν μια μυκηναϊκή εγκατάσταση που προφανώς χτίστηκε για να ελέγχει τα αποστραγγιστικά έργα της λίμνης Κωπαϊδας.
  Η ακρόπολη του Γλα είναι η  μεγαλύτερη σε έκταση οχυρωμένη μυκηναϊκή ακρόπολη της Ελλάδας που έχει διατηρηθεί σήμερα . Βρισκόταν στην περιοχή του χωριού Κάστρο στην Βοιωτία.,το οποίο μετονομάστηκε έτσι  λόγω της ύπαρξης μυκηναίκής ακρόπολης στην περιοχή. Κοντά στο κάστρο βρισκόταν επίσης η αρχαία  πόλη Κώπες που έδωσε τ' όνομά της στη λίμνη Κωπαϊδα. Αυτή η πόλη,σύμφωνα με τον Όμηρο, είχε πάρει μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο.
 Η μυκηναική αυτή ακρόπολη -εγκατάσταση (το Γλα αποτελεί μεταγενέστερη ονομασία) , χτίστηκε γύρω στο 13000π.Χ. ,μετά την αποξήρανση της Κωπαϊδας. Πριν την αποξήρανση,η περιοχή της ακρόπολης ήταν νησί. Είναι πιθανό την οχύρωση αυτή να την επιμελήθηκαν συλλογικά πολλές γειτονικές πόλεις της Κωπαϊδας που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των Μινύων ,οι οποίοι είχαν την τεχνογνωσία για να διευθετηθεί το γιγαντιαίο έργο .
 { Να σημειώσω πως οι Μινύες ήταν ένα προϊστορικό ελληνικό φύλο ,ισχυρό στην ξηρά και στην θάλασσα.και είχαν αναπτύξει δεσμούς με όλα τα μεγάλαβασίλεια της εποχής τους . Μια ικανότατη ελληνική φυλή τεχνικών και θαλασσοπόρων με υψηλό πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο ,που εξαφανίστηκε μέσα στο χρόνο και δυστυχώς είναι η λιγότερο γνωστή σε εμάς. Κι όμως,έχουν αναμειχθεί και έχουν αφήσει την επίδρασή τους στις άλλες ελληνικές φυλές μετά την εγκατάσταση των Βοιωτών στην χώρα τους.}

                                          (Εδώ μπορείς να διακρίνεις την πύλη της Ακρόπολης του Γλα)

Η ακρόπολη αυτή αποτελούσε λοιπόν μια οχυρωμένη θέση που είχε την δυνατότητα να ελέγχει την βορειανατολική πλευρά της Κωπαϊδας και τ'αποστραγγιστικά έργα που είχαν πραγματοποιήσει οι Μινύες εκεί και είχαν μεγάλη σημασία για την ευημερία τους.
 Ένα βραχώδες ύψωμα (-σήμερα 20- 40 μέτρα ) εξέχει από την επιφάνεια σε σχήμα ακανόνιστου τριγώνου,εκτάσεως 200 στρεμμάτων με ομαλή και επίπεδη κορυφή αλλά απότομες κλιτές κυρίως προς τον Βορρά . Ο Παυσανίας δεν άφησε κάποιο αρχαίο όνομα για την περιοχή.  Στους κατοίκους αρέσει να την ονομάζουν και Παλαιόκαστρο ή Κάστρο.
Η ιστορική μνήμη επιβιώνει με την συνείδηση !

            (εδώ μπορείς να δεις μια απεικόνιση της μυκηναϊκής ακρόπολης του Γλα ή Παλαιόκαστρου )

Η ακρόπολη καταστράφηκε γύρω στα 1200 π.Χ. και δεν ξαναλειούργησε ποτέ. Τα επόμενα χρόνια καταστράφηκαν τα αποξηραντικά και εγγειοβελτιωτικά έργα της Μυκηναϊκής περιόδου και η περιοχή πλημμύρισε πάλι.
 Πάντως πολλά κομμάτια από τον πολιτισμό  και την γνώση των  Μινύων πιστεύω πως πέρασαν στον τρόπο και την γνώση των Μυκηναίων . Κι έτσι  τα ίχνη τους υπάρχουν πάντα και  παντού.
Τα βρίσκεις.
 -αγγελική----

Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2016

Λογοτεχνίας ρεύματα- Νατουραλισμός

Ο νατουραλισμός συνδέεται αποκλειστικά με την πεζογραφία και πιο συγκεκριμένα με το μυθιστόρημα. Στην ουσία αποτελεί το αποκορύφωμα,την πιο ακραία εκδοχή του ρεαλισμού,με τον οποίο μοιράζεται ορισμένα κοινά στοιχεία. Για παράδειγμα,και στον ρεαλισμό και στον νατουραλισμό ο συγγραφέας επιλέγει απλά θέματα από την καθημερινή ζωή και προσπαθεί να τα μιμηθεί, ν'αναπαραστήσει δηλαδή πιστά την πραγματικότητα. Κοινό στοιχείο είναι και κριτική απέναντι στην κοινωία της εποχής ,η οποία όμως στον νατουραλισμό γίνεται ο πρώτος στόχος κι εμφανίζεται πραγματικά πολύ σκληρή.  Συγκεκριμένα,ο νατουραλιστής συγγραφέας καταγγέλει μέσα από το έργο του την κοινωνική εξαθλίωση και γενικά τις απαράδεκτες συνθήκες με στις οποίες είναι αναγκασμένοι να ζούν οι περισσότεροι άνθρωποι. Ο πολιτισμός μας,η κοινωνία μας,δεν είναι αντάξια του ανθρώπου-γι'αυτό και στα έργα τους υπερτονίζουν τις πιο αρνητικές και άσχημες πλευρές της ζωής, παρουσιάζοντας την πραγματικότητα γυμνή, χωρίς καμιά προσπάθεια για ωραιοποίηση ή συγκάλυψη των αποκρουστικών πλευρών της , χωρίς πρόσθετα σχόλια ή συναισθηματισμούς . Με αυτόν τον τρόπο φιλοδοξούν να προκαλέσουν την έντονη αντίδραση του κοινού ,ίσως και την διαμαρτυρία ή την εξέγερση.
 Οι νατουραλιστές επιδιώκουν την πιστή,την φωτογραφική απόδοση της πραγματικότητας μέσα από πληθώρα λεπτομερειών και εξονυχιστική παρατήρηση .Οι εξονυχιστικές περιγραφές χώρων,΄ανθρώπων ,φυσιογνωμιών αλλά και καταστάσεων είναι ένα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά του νατουραλισμού. Ένα δεύτερο γνώρισμα είναι η επιλογή ιδιαίτερα προκλητικών θεμάτων από το περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Οι ήρωες του νατουραλισμού είναι οι απόκληροι και τα θύματα της κοινωνίας, οι καταπιεσμένοι και οι αδικημένοι ,άτομα του υπόκοσμου ψυχικά και σωματικά άρρωστα κλπ.
 Σύμφωνα με τον Ζολά (εισηγητής και πιο διάσημος εκπρόσωπος του νατουραλισμού ) η ελευθερία αλλά και η ηθική ευθύνη του ανθρώπου περιορίζονται δραματικά εξαιτίας των δυνάμεων που επιδρούν πάνω τους. Οι δυνάμεις αυτές είναι τόσο εξωτερικές, πχ η κοινωνία  ,οι περιστάσεις, η φύση ,όσο και εσωτερικές, πχ οι βιολογικές καταβολές και η κληρονομικότητα,οι έμφυτες ορμές ,το ένστικτο και γενικά οι δυνάμεις του ασυνείδητου. Μ'άλλα λόγια,ο άνθρωπος δεν έχει πολλά περιθώρια επιλογ΄ξς και δρα κάτω από συνεχείς καταναγκασμούς.
Στην νεοελληνική πεζογραφία ο νατουραλισμός δεν μπορεί πάντα να διακριθεί από την ηθογραφία.

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2016

Λογοτεχνίας ρεύματα- Ηθογραφία

Με τον όρο ''ηθογραφία χαρακτηρίζουμε μια τάση που ξεκινά λίγο μετά το 1880 και συνεχίζεται ως τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα.Συνδέεται στενά με την λογοτεχνική γενιά του 1880 και την ανάπτυξη του νεοελληνικού διηγήματος.Όλα τα ηθογραφικά διηγήματα έχουν ως βασικό τους στόχο την όσο πιο πιστή παρουσίαση της ζωής στην ελληνική ύπαιθρο και στο ελληνικό χωριό , με τις τοπικές παραδόσεις, τα ήθη, τα έθιμα , καθώς και τις συνήθειες ,τον χαρακτήρα και την νοοτροπία του απλού ελληνικού λαού. Οι ήρωες της ηθογραφικής πεζογραφίας είναι σχεδόν πάντοτε οι απλοί άνθρωποι της  υπαίθρου. Η ηθογραφία είναι ένα φαινόμενο καθαρά ελληνικό. Σε σχέση με όσα συμβαίνουν την εποχή εκείνη στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες ,μπορούμε να πούμε ότι η ηθογραφία είναι η ελληνική μορφή του ρεαλισμού και ως ένα βαθμό του νατουραλισμού. Παράλληλα έχει επηρεαστεί και από το πνεύμα του θετικισμού και την επιστήμη της λαογραφίας που αρχίζει ν'αναπτύσσεαι στη χώρα μας από το 1870 και μετά. Μέσα στην πενταετία 1883-1888 εμφανίστηκαν όλοι σχεδόν οι εκπρόσωποι της ηθογραφίας :Γεώργιος Βιζυηνός,Γεώργιος Δροσίνης, Μιχαήλ Μητσάκης  ,Αλεξανδρος Παπαδιαμάντης ,Κώστας Κρυσστάλλης, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Χρήστος Χρηστοβασίλης, Ιωάννης Κονδυλάκης, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Γιάννης Βλαχογιάννης, Αργύρης Εφταλιώτης κ.α. Οι ηθογράφοι καλλιέργησαν σχεδόν αποκλειστικά το διήγημα και συνέβαλαν στην καθιέρωσή του στην νεοελληνική λογοτεχνία.
Τα ηθογραφικά διηγήματα χαρακτηρίζονται συνήθως από λυρισμό και εμπνέονται από τα προσωπικά βιώματα και τις εμπειρίες των συγγραφέων. Συχνά μάλιστα κάποιος πεζογράφος μπορεί να χρησιμοποιεί τον τόπο καταγωγής του σαν πλαίσιο για τα έργα του.
Οι περισσότεροι συγγραφείς αρέσκονται στην εθιμογραφία και την λαογραφία,στην αναλυτική δηλαδή καταγραφή των ηθών και των εθίμων του λαού ,που πολλές φορές απέβαινε σε βάρος της λογοτεχνικής αξίας του έργου τους. Όταν βέβαια τα έθιμα εντάσσονται φυσιολογικά στον αφηγηματικό κορμό και στο μύθο του διηγήματος,το αποτέλεσμα είναι πολύ πετυχημένο.
Η γενιά του 1880 συνδέεται με το γλωσσικό ζήτημα-πήρε θέση υπέρ του δημοτικισμού. Το ηθογραφικό διήγημα αποτελεί την πρώτη συστηματική προσπάθεια για συγγραφή πεζών λογοτεχνικών έργων στη δημοτική. Οι ήρωες είναι άνθρωποι του λαού που μιλούν μεταξύ τους στη δημοτική, χρησιμοποιώντας τους γλωσσικούς ιδιωματισμούς της περιοχής τους.

Λογοτεχνίας ρεύματα - Ρεαλισμός

Με τον ρεαλισμό η λογοτεχνία θέτει ως πρώτο στόχο της την πιστή απόδοση της πραγματικότητας,όπως βέβαια την αντιλαμβάνεται και την βιώνει ο δημιουργός. Οι ρεαλιστές πεζογράφοι καλλιεργούν κυρίως το μυθιστόρημα και θεωρητικά επιδιώκουν την αντικειμενικότητα. Οι συγγραφείς επιλέγουν θέματα οικεία στον αναγνώστη και γενικά συνηθισμένα,προβάλλοντας εμπειρίες της καθημερινής ζωής .Ο ρεαλισμός μπορεί να πάρει πάρα πολλές μορφές ,ανάλογα με τον συγκεκριμένο τομέα όπου ρίχνει το βάρος της αναπαράστασής του ο συγγραφέας. Για παράδειγμα, έχουμε ψυχολογικό ρεαλισμό, με τον οποίο διερευνάται ο ψυχικός κόσμος του του ανθρώπου, ακόμα και στις πιο ακραίες εκδηλώσεις του. Απ'την άλλη,όταν απεικονίζονται κυρίως κοινωνικές σχέσεις και προβλήματα και αντιμετωπίζεται κριτικά η ίδια η κοινωνία,γεννιέται ο κοινωνικός ρεαλισμός, μέσα απ'τον οποίο θα προκύψει τελικά ο νατουραλίσμός. Επιπλέον, μια ακόμα ιδιαίτερη και ακραία μορφή του ρεαλίσμού είναι ο λεγόμενος ''σοσιαλιστικός ρεαλισμός'',που καθιερώθηκε επίσημα στη Σοβιετική Ένωση από το 1934 με απόφαση του κόμματος. Αναπαριστά την ιστορική πραγματικότητα μέσα από την προοπτική της επανάστασης, με τελικό στόχο την εξύμνηση των ιδανικών του σοσιαλισμού.
Σ'ό,τι αφορά την νεοελληνική λογοτεχνία,ο ρεαλισμός εμφανίζεται το β' μισό του 19ου αιώνα.
Πρόδρομοι της ρεαλιστικής πεζογραφίας μπορούν να θεωρηθούν τα μυθιστορήματα ''Θάνος Βλέκας'' του Παύλου Καλλιγά και η ''Πάπισσα Ιωάννα'' του Εμμανουήλ Ροϊδη . Από εκεί και πέρα,η ''Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι''-αγνώστου και ο Λουκής Λάρας,του Δημητρίου Βικέλα,συνιστούν τα πρώτα νεοελληικά αφηγήματα στη νεοελληνική λογοτεχνία.
 Στη συνέχεια,από την εποχή της ηθογραφίας και μετά ,η νεοελληνική λογοτεχνία καλλιεργεί συστηματικά τον ρεαλισμό,σε όλες του σχεδόν τις μορφές και παραλλαγές ,ως σήμερα.