Πέμπτη 28 Ιουλίου 2016

Αλεξάνδρεια,η αισθησιακή πόλη...

Ο Αλέξανδρος μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου, ίδρυσε την Αλεξάνδρεια το 331 π.Χ. Το 304 π.Χ. ο στρατηγός του Πτολεμαίος την έκανε πρωτεύουσα του βασιλείου της Αιγύπτου.
 Η πόλη αποτελούνταν από πέντε τμήματα και χωρίζονταν σε οικοδομικά τετράγωνα με οριζόντιους και κάθετους δρόμους. ¨Το Επταστάδιον ,ένας λιμενοβραχίονας μήκους 1200 μέτρων περίπου ,τη συνέδεε με το νησάκι Φάρος .Στο ανατολικό άκρο του νησιού ανεγέρθηκε το 279 π.Χ. ο Φάρος της Αλεξανδρειας, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
 Η πόλη είχε όλη την μεγαλοπρέπεια που ταίριαζε στην δυναστεία των Λαγιδών. Περιείχε περίλαμπρα οικοδομήματα-ανάκτορα, ένα ερευνητικό κέντρο αφιερωμένο στις Μούσες (το Μουσείο). Επίσης υπήρχε γυμνάσιο και θέατρο.Το βασικό της πρότυπο ήταν η Αθήνα και ήταν οργανωμένη ως αυτόνομη ελληνική πόλη με δήμους ,με εκκλησία του δήμου, με βουλή,μμε αιρετούς άρχοντες-με δικό της νόμισμα και δικούς της νόμους.
 Η Αλεξάνδρεια έφτασε στο απόγειο της ακμής της στο α΄ μισό του 3ου π.Χ. αι., παρέμεινε όμως πάντα στη μακραίωνη ιστορία της μια πόλη που ασκούσε ιδιαίτερη γοητεία. Εξελίχθηκε γρήγορα στο μεγαλύτερο εμπορικό κόμβο της Μεσογείου , που αποτελούσε τον  τελικό προορισμό για τα πλοία που ερχόταν φορτωμένα με πολύτιμη ύλη από την Ινδία και την Αραβία.Το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο ήταν η βασική πηγή πλούτου για την πόλη. Τα πλήθη των επισκεπτών που ερχόταν εκεί ακόμα και από απομακρισμένες περιοχές της έδιναν χαρακτήρα κοσμοπολίτικο. Οι Αλεξανδρινοί αγαπούσαν ιδιαίτερα τις αρματοδρομίες ,την μουσική και τις γιορτές. Ένιωθαν ότι ζουν στο κέντρο του κόσμου.
 Εκτός από συναρπαστική πόλη η Αλεξάνδρεια ήταν και το σπουδαιότερο πνευματικό κέντρο της ελληνιστικής εποχής.Επίκεντρο αυτής της πνευματικής άνθισης ήταν το μοναδικό στο είδος του Μουσείο.Εκεί έκαναν τις μελέτες τους επιφανείς εκπρόσωποι των θετικών επιστημών -'Οσο για την βιβλιοθήκη της έφτασε να αριθμεί τους 900.000 τόμους.
 Το βασίλειο της Αιγύπτου καταλύθηκε από τους Ρωμαίους το 30.π.Χ.Την εποχή της ρωμαιοκρατίας οι Αλεξανδρινοί έκαναν φανερό τον αντιρωμαϊκό τους χαρακτήρα με τις συνεχείς εξεγέρσεις τους...


  

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016

Επικούριος Απόλλωνας...

Στο κέντρο της Πελοποννήσου,μεταξύ Ηλείας Αρκαδίας και Μεσσηνίας ,σε υψόμετρο 1130 μέτρων  βρίσκεται ένας πολύ ιδιαίτερος και ξεχωριστός ναός της αρχαιότητας Είναι ο ναός του Επικούριου Απόλλωνα.

Δυτικά του ναού υπήρχε από την αρχαίκή εποχή ένας οικισμός που ονομαζόταν Βάσσαι -από τον όρο βάσσαι-βήσσαι=μικρές κοιλάδες. Οι κοιλάδες έρρεαν εκεί διασχίζοντας τις βραχώδεις εκτάσεις. Σε απόσταση 13 χιλιομέτρων από τον ναό βρίσκεται η αρχαία Φυγάλεια,η πόλη στην οποία υπάγονταν διοικητικά ο ναός. Είχε ανεγερθεί γύρω στα 420 π.Χ. . Αρχιτέκτονας ήταν κι εδώ ο περίφημος Ικτίνος.
Τα θεμέλια του ναού βρίσκονται πάνω στον βράχο του Κωττιλίου όρους. Στην τοποθεσία υπήρχε ήδη από τον 7ο π.Χ. αιώνα ναός του Απόλλωνα που λατρεύονταν στον τόπο αρχικά ως πολεμική θεότητα και είχε τ'όνομα Απόλλων Βασσίτας. Η επικρατέστερη άποψη θέλει τον προγενέστερο ναό  στα θεμέλια του κλασικού. Αυτό επιβεβαιώνεται  από τα ευρήματα. Εντύπωση προκαλούν τα όπλα που βρέθηκαν-αμυντικά κυρίως,τα οποία αφιερώθηκαν στον θεό. Ίσως η προσωνυμία''επικούριος''να οφείλεται στο γεγονός ότι  ο θεός βοήθησε τους Φυγαλείς ν'αντιμετωπίσουν τους Σπαρτιάτες κατά την διάρκεια του β' Μεσσηνιακού πολέμου. Ο Παυσανίας πάντως πιστεύει πως το όνομα ''Επικούριος''' δόθηκε  επειδή ο θεός έσωσε τους Φυγαλείς   από την επιδημική νόσο που είχε ξεσπάσει κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου (431-404 π.Χ,)..

 Στην περιοχή αυτή ,εκατό μέτρα πιο πάνω από το ναό του Απόλλωνα, ανακαλύφθηκαν το 1903 δύο ιερά που αποδόθηκαν στην Αφροδίτη και στην Άρτεμη Ορθασία .Εκεί βρέθηκε και μια χάλκινη πλάκα με αναφορά στον Απόλλωνα Βασσίτα,την Άρτεμη και στον  Σινόεντα Πάνα.
--------------------------
 Ο περιηγητής Παυσανίας τον ξεχώρισε για την αρμονία και την ομορφιά του. Ο Ικτίνος είχε καταφέρει να συνδυάσει πολλά αρχαίκά στοιχεία (που ταίριαζαν με την αρχαίκή συντηρητική παράδοση των Αρκάδων) με τα καινούρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κλασσικής εποχής.
Το μάρμαρο χρησιμοποιήθηκε ως υλικό για τον γλυπτό διάκοσμο.,για τα κιονόκρανα του σηκού και γαι κάποια μέρη της οροφής. Στην υπόλοιπη κατασκευή χρησιμοποιηθηκε ασβεστόλιθος από την περιοχή που τον γέννησε--ανοιχτόχρωμος ασβεστόλιθος,για να  ταιριάζει με την διάφανη δόξα του. Είναι ο μοναδικός ναός που εμπεριέχει και τους τρεις αρχιεκτονικούς ρυθμούς της αρχαιότητας:τον δωρικό,τον ιωνικό και τον κορινθιακό. Επιπλέον,ενώ η καθιερωμένη αναλογία εκείνην την εποχή ήταν 6 κίονες στις στενές πλευρές και 13 στις μακριές ,εδώ έχουμε 15 κίονες στις μακριές πλευές, με αποτέλεσα ο ναός να είναι μαλλον επιμήκης, όπως συνηθίζονταν στους αρχαίκούς ναούς.

Στο εσωτερικό του σηκού ,στις μακριές πλευρές ,υπάρχουν από πέντε στήλες, χτισμένες στον τοίχο,καθεμιά από τις οποίες καταλήγει σε έναν ιωνικό ημικίονα.

Το τελευταίο ζευγάρι των ημικιόνων δεν είναι τοποθετημένοι κάθετα,αλλά τέμνουν διαγώια τον τοίχο του σηκού ,καλωσορίζοντας με τον τρόπο αυτό έναν κίονα που υπήρχε ανάμεσά τους..Αυτός ο κίονας είχε κιονόκρανο κορινθιακού ρυθμού. Είναι το αρχαιότερο γνωστό κιονόκρανο που μαρτυρείται με αυτόν τον ρυθμό..Απ'αυτό υπάρχουν σήμερα μόνο θραύσματα που βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Την ύπαρξή του την επιβεβαιώνουμε από σχέδια ξένων πειηγητών-αρχαιόφιλων-αρχαιοκαπήλων.

Για την ακριβή μορφή του ναού στο σημείο αυτό υπάρχουν διάφορες- διαφορετικές απόψεις Ορισμένοι υποστηρίζουν πως -σύμφωνα με τις λατρευτικές παραδόσεις της Αρκαδίας-ο κορινθιακός κίονας αποτελούσε ανεικονική παράσταση της θεότητας. Στο άδυτο που υπήρχε στο πίσω μέρος,πιθανολογείται πως βρίσκονταν λατρευτικό άγαλμα του θεού Απόλλωνα ,Μια θύρα στο ανατολικό άνοιγμα,άφηνε το φως να μπαίνει...προφανώς για να φωτίζει το άγαλμα...
Μια άλλη πρωτοπορία του ναού είναι πως η εξωτερική ζωφόρος και τα τρίγλυφα δεν είχαν παραστάσεις. Διακόσμηση είχαν μόνο οι εσωτερικές μετόπες των στενών πλευρών.
Οι έξι μετόπες του πρόναου απεικόνιζαν την επιστροφή του Απόλλωνα από τις Υπερβόρειες χώρες  στον Όλυμπο  .

Οι μετόπες του οπισθόδομου απεικόνιζαν την αρπαγή  των θυγατέρων του Μεσσήνιου βασιλιά Λεύκιππου από τους Διόσκουρους.


 Το πιο σημαντικό διακοσμητικό στοιχεό του ναού ήταν η ιωνική ζωφόρος του σηκού,η οποία βρισκόταν πάνω απο τους ιωνικούς ημικίονες, Το μήκος αυτής της ζωφόρου έφτανε τα 31 μέτρα και αποτελούνταν από 23 μαρμάρινες πλάκες, Στις 12  απ' αυτές  απεικονίζεται η Αμαζονομαχία


και στις υπόλοιπες 11 η Κενταυρομαχία

{Γλύπτης της ζωφόρου ήταν ο Παιώνιος που φιλοτέχνησε το εκπληκτικό άγαλμα της Νίκης στην Ολυμπία. }
Οι πλάκες της ζωφόρου είχαν βρεθεί μέσα στον σηκό το 1812 από ομάδα αρχαιόφιλων -αρχαιοκαπήλων και ήταν σκεπασμένες με αρχιτεκτονικά μέλη. Tο 1815 φυγαδεύτηκαν  μεταφέρθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο.
--------------------------------------
Ο εκπληκτικός αυτός ναός του φωτεινού θεού ήταν το πρώτο μνημείο της κλασικής αρχαιότητας που ανακυρήχτηκε από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
 Πάντα στην καρδιά μας...

Δευτέρα 11 Ιουλίου 2016

Το ''ρ''....

'-Το ''ρ'' δεν είναι ούτε σύμφωνο ούτε φωνήεν ακριβώς . Δεν φωνάζει δυνατά πολύ αλλά ούτε σταματά ο ήχος του όπως συμβαίνει στα υπόλοιπα σύμφωνα,που γρήγορα διακόπτεται η φωνή τους. Το ''ρ '' ρέει απαλά και συνεχόμενα . Υπο-δηλώνει την συνεχή κίνηση. Γι' αυτό υπ-άρχει στις καταλήξεις των αρχαίων ελληνικών λέξεων , που φανερώνουν συνεχή κίνηση και όχι σταμάτημα:
--πυρ---ανήρ--αήρ--ιχώρ--αιθήρ-αθήρ-αιθήρ-ύδωρ ( αναφέρω ενδεικτικά μερικές)|
και ο σύνδεσμος ''αυτάρ'' σημαίνει  ''αμέσως μετά΄΄
και το αγγλικό ''after'' γνωρίζουμε τι σημαίνει.
Η δύναμη των ελληνικών λέξεων κατοικεί στην σιωπή. Εκεί που κατοικεί καθετί ευγενικό,γενναιόδωρο και ισχυρό.Με επίγνωση της γόνιμηςκι αθάνατης  αξίας του.
---αγγελική--



εκείνο που πιστεύω για το ''κορινθιακό΄'' κιονόκρανο..

Το κορινθιακό κιονόκρανο στον ναό του Επικούριου Απόλλωνα -στις Βάσσες -είναι το αρχαιότερο που μαρτυρείται στην ελληνική αρχιτεκτονική. Έστεκε επιβλητικός ο κίονας που το έφερε ,  μπροστά  από το   άδυτο του ναού.
 Οι εξωτερικοί κίονες του  είναι Δωρικού ρυθμού  ενώ μέσα στον σηκό υπάρχει ο Ιωνικός ρυθμός και στο άδυτο με ξεχωριστή δόξα ο Κορινθιακός!
 Σύμφωνα με τον Βιτρούβιο τον κορινθιακό  ρυθμό  τον εμπνεύστηκε ο γλύπτης Καλλίμαχος από ένα καλάθι που βρίσκονταν σε παιδικό τάφο .Το καλάθι αυτό ήταν,λέει, σκεπασμένο με μια πλάκα και γύρω από αυτό είχαν φυτρώσει άκανθοι ακολουθώντας το σχήμα του.
 Ο Βιτρούβιος ήταν ένας Ρωμαίος συγγραφέας.μηχανικός και επιτυχημένος αρχιτέκτονας. Αυτός έδωσε τον μύθο της γέννησης του κορινθιακύ λεγόμενου κιονόκρανου, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Από την πρώτη φορά που τον άκουσα-ή τον διάβασα- αυτόν τον μύθο.ένιωσα μια εσωτερική ένσταση.  Μου έμοιαζε αταίριαστος, για να μην πω αφελής.
 Οι κίονες και οι ρυθμοί τους  μου προκαλούσαν πάντοτε ένα ανεξήγητο δέος. Ναι, ο Δωρικός φανερώνει την βάση, την αφόρμηση ,το αρχικό και αναγκαίο εκείνο πάτημα ,την ουσιαστική απόφαση πριν από την κίνηση προς την εξέλιξη. Η εξέλιξη είναι το μέγιστο ζητούμενό μας και η πορεία μας προς αυτήν είναι επίπονη, είναι μια δίνη με ελιγμούς   περιστροφικούς , όπως ακριβώς αποτυπώθηκε στον Ιωνικό ρυθμό.  Και ο κορινθιακός -ο περίτεχνος.ο διανθισμένος ,ο προσεγμένος στην αξιοθαύμαστη λεπτομέρειά του- ρυθμός είναι το ζητούμενο,είναι στόχος και η επίτευξή του.-Εμπεριέχει όλα τα στάδια της πορείας που προηγήθηκε.
 Για μένα είναι η Αρμονία,είναι το Φως.είναι ο ίδιος ο Απόλλωνας.
 Συνεπώς ,καλός είναι στον τομέα του ο Βιτρούβιος-αλλά υπάρχχει μέσα μου δυνατή η αίσθηση πως τον Μύθο και την Αλήθεια μας θα νιώσουμε και θα  τα πούμε εκ νέου εμείς.
---αγγελική--

Παρασκευή 8 Ιουλίου 2016

Χάθηκα στο βουνό Ιθώμη,στο χωιρό Μαυρομάτι και κάπου στην αρχαία Μεσσήνη...

Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου ,στην περιοχή της Μεσσηνίας ,βρίσκεται το βουνό Ιθώμη.
Στην κορυφή του βρίσκεται το οχυρό Ιθώμη


και στην πλαγιά του βρίσκεται το χωριό Μαυρομάτι,του οποίου οι κάτοικοι ζουν ,κοιμούνται ξυπνούν,εργάζονται  με θέα τα αρχαία ,παρέα με την αρχαία μνήμη.

Το βουνό ήταν αφιερωμένο στον Δία Ιθωμάτα και στην κορυφή του υπήρχε ιερό με βωμό

 Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι Μςσσήνιοι διεκδικούσαν την γέννηση και την ανατροφή του Δία σ'εκείνον τον τόπο και έφερναν κάθε μέρα νερό στο ιερό από την πηγή Κλεψύδρα που υπήρχε στην πλαγιά του βουνού
 ---
Η αρχαία Ιθώμη είναι από τις πιο γνωστές περιοχές της Αρχαίας Μεσσήνης και η πρόσβασή της θεωρείται εύκολη.Μπορεί κανείς να περιπλανηθεί σε όλο τον χώρο και να κάνει φανταστικά ταξίδια σε άλλες εποχές. Στην δυτική πλευρά του βουνού ,σε υψόμετρο 330 μέτρα βρίσκεται το χωριό Αρσινόη,ένα παραδοσιακό χωριό με πέτρινα σπίτια,το οποίο βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης. Στην διαδρομή ανάμεσα σ'αυτό και στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου,βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο με μοναδικά γλυπτά που βρέθηκαν στα ιερά και στα ταφικά μνημεία της περιοχής.
    
και η Αρχαία Μεσσήνη,από τις πιο όμορφα συντηρημένες αρχαίες πόλεις σήμερα,ανοίγει στην συνέχεια την μαγευτική αγκαλιά της


απέραντο ταξίδι που χωρά πιο πολύ στις αισθήσεις παρά στις λέξεις,

---αγγελική--