Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2018

Να διατηρείς όλη την Γοητεία του Αγνώστου

  190 π. Χ.. -Ελληνιστική εποχή -Mε απόσταγμα πολλών αιώνων στην ψυχή, ένας άχρονος γλύπτης με υπεράνθρωπες ικανότητες , βυθισμένος στον θεϊκό οίστρο του, πασχίζει να δώσει μορφή σ'ένα κομμάτι τέλειου παριανού μαρμάρου. Έχει να σμιλεύσει  κι άλλα κομμάτια . Στην εποχή τoυ συνηθίζεται η τεχνική των επιμέρους μελών ,τα οποία ολοκληρώνουν τελικά την αγαλματένια σύνθεση . Του ανατέθηκε να πλάσει μια φτερωτή θεά , που κατεβαίνει απ'τον ουρανό, για ν'αναγγείλει  τη νίκη στον στόλο που κέρδισε τη μάχη. Πρέπει να την αποτυπώσει ακριβώς την στιγμή που με τα θεϊκά της πέλματα πατά απαλά στην πλώρη του πλοίου. Επιστρατεύει όλη του την δεξιοτεχνία σε συνδυασμό με την φαντασία του . Ακούει νοερά τον ήχο των κυμάτων δίπλα στα πλοία .Ο αγέρας  φυσά μανιασμένος κι  έχει ξεσηκώσει την αλισάχνη . Η αλισάχνη διαποτίζει το μακρύ αραχνοϋφαντο φόρεμα της θεάς και το κάνει ένα με το απαλό δέρμα της  .Διακρίνεται καθαρά ο ομφαλός της και η κίνηση των ποδιών της  καθώς κατεβαίνει στο ακρόπλωρο. Ο γλύπτης καταθέτει όση ομορφιά μπορεί να εμπνευστεί. Η τέχνη του είναι μια θρησκευτική πράξη. Μια ιεροτελεστία.  Το  αφιέρωμα θα δώσει αγαλλίαση στους θεούς Καβείρους ,που το περιμένουν στο ιερό τους, στο νησί της Σαμοθράκης . Οι Κάβειροι προστατεύουν τους ναυτικούς και δίνουν δύναμη σ' όσους πολεμούν.

1863 μ.Χ. - Τα  μέλη  αγάλματος εντοπίζονται στη γη της Σαμοθράκης από ξένο ανασκαφέα,-όπως ήταν ο κανόνας σ'εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Απ' τον κορμό φανερώνεται πως πρόκειται για θηλυκή μορφή. "Βρήκαμε γυναίκα !'' αναφωνεί ο εργάτης. Με ανυπομονησία συγκεντρώνονται  και όσα κομμάτια συνεχίζουν να κατοικούν στου ζεστού χώματος τα σπλάχνα . Αν και  μη ολοκληρωμένη  ,η μορφή του έργου αποδεικνύεται μοναδικής τελειότητας. Δίχως το κεφάλι, δίχως το αριστερό χέρι και όλα τα συνοδευτικά σύμβολα , μπορεί ακόμα να σαγηνεύει όσα βλέμματα την αγγίζουν.Το κορμί αυτό είναι πιο καθηλωτικό απ'ό,τι αν ήταν γυμνό. Τα φτερά διατηρούν την μορφή του αιώνιου  ανέμου. Μεταφέρεται στο Λούβρο ,όπου ζει από το 1864. Εισπράττει τόσο θαυμασμό που μετατρέπεται σε παγκόσμιο σύμβολο. Αντίγραφα κι απεικονίσεις του, σ'όλα τα μεγέθη πωλούνται ανά τον κόσμο.

Στις μέρες μας το μουσείο του Λούβρου μας δίνει την άδεια και όλα όσα ψηφιακά δεδομένα χρειαζόμαστε για να δημιουργήσουμε πιστά αντίγραφα. 'Ενα θα υπάρχει στην είσοδο του αρχαιολογικού μουσείου της Σαμοθράκης κι ένα άλλο στην Αλεξανδρούπολη. Κι αυτό από πολλούς θεωρείται ένας καλός οιωνός ,ώστε  να επιστρέψει κάποτε το αυθεντικό στην πατρίδα του. Εγώ δεν πιστεύω πως οι απιμιμήσεις συντελούν σε ο,τιδήποτε. Το αυθεντικό άγαλμα θα το κρατήσουν σαφώς εκείνοι που το μετέτρεψαν σε σύμβολο και το έκαναν γνωστό σ'όλους. Και ίσως θα ήταν καλό για εμάς να μην καταδεχόμαστε αντίγραφα πια. Τ' αγάλματα είναι φορείς μηνυμάτων και αξιών .  Είναι ιδέες. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό . Τόσο η γη μας ,όσο και το πνεύμα μας , έχουν διαποτιστεί μ'αυτές τις ιδέες -όπως το φόρεμα της Νίκης απ'την αλισάχνη. Πρέπει να μας ομορφαίνουν λοιπόν, για να μπορούμε κι εμείς εκ νέου να ομορφαίνουμε τον κόσμο. Δεν εννοώ να ξεχάσουμε όσα δικαιούμαστε. Εννοώ πως δεν μας ταιριάζει η παθητικότητα, το δεύτερο,η αντιγραφή. Η γη μας είναι γεμάτη ακόμα με περίτεχνο μάρμαρο. Μάρμαρο-κι ετυμολογικά -σημαίνει φωτεινό. Γιατί νομίζετε πως ο ήλιος παραμένει τόσο επίμονος μ'ατή τη μικρούλα χώρα που την λένε Ελλάδα;  Πιστεύω επειδή εναρμονίζεται με το κρυσταλλένιο υπέδαφός της , που τον ελκύει σαν να ήταν η καταγωγή του . Ένα υπέδαφος γήινο,ψυχικό ,πευματικό ,ιδεολογικό ,απ'όπου οφείλουμε  ν' άντλήσουμε το αιώνιο που κάθε φορά έχει ως κύριο σκοπό ύπαρξής του να μετατρέπεται σ'επίκαιρο.
 Ας μη μείνουμε στα αγαλματένια φτερά της θεάς ,στην τέλεια σμιλευμένη κοιλιά της και στις θεϊκές πτυχώσεις του φορέματος της. Αυτός ο θαυμασμός,τόσο δεδομένος κι αυτονόητος είναι επικίνδυνος γιατί καθηλώνει. Προτείνω να μείνουμε σ' όσα δεν βλέπουν οι πολλοί. Σ'όλα όσα λείπουν :σ' ένα κεφάλι και στην  έκφραση του προσώπου που δεν το είδε ποτέ κανείς-στο αριστερό χέρι στο μέρος της θεϊκής καρδιάς της Νίκης-της εκάστοτε δικής μας νίκης-στα σύμβολα που χάθηκαν -ακριβώς επειδή πρέπει να τ' ανακαλύψουμε στις ανάγκες του καιρού μας. Αλήθεια σας λέω: πιστεύω ακράδαντα πως δεν υπάρχει τίποτα πιο δημιουργικό απ' τη γοητεία του αγνώστου.
Εκεί χτυπά η καρδιά του κόσμου στη Γοητεία του Αγνώστου.
Αυτήν ας κρατήσουμε. Αρκεί.
Για εμάς αρκεί.


angiemin



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου